
काठमाडौं । झण्डै एक वर्षदेखि जारी कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) महामारी रोक्नका लागि मान्छेहरु खोपतर्फ हेरिरहेका छन् । आउँने नयाँ वर्षमा तीन प्रभावकारी खोपहरू आउँने समाचार आउँन थालेका छन् ।
बायोटेक फर्म मोर्डना, फाइजर र बायोटेकको अतिरिक्त अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयलको खोप पनि चर्चामा रहेको छ । अस्ट्राजेनेका कम्पनीलाई अक्सफोर्ड खोपले सहयोग गरिरहेको छ । बेलायतका प्रधानमन्त्रीले पनि यस खोपप्रति सकारात्मक प्रतिक्रिया दिएका छन् । तर अब यो खोपको विश्वसनीयता खतरामा परेको छ ।
न्यु योर्क टाइम्सको रिपोर्ट अनुसार यस खोपका निर्माताहरुले यो खोप ६२ देखि ९० प्रतिशत प्रभावकारी रहेको बताएका छन । जसले यो खोपको आधा खुराक पायो र त्यसपछि एक महिना पछि पूर्ण खुराक पायो, यस खोपको प्रभाव ९० प्रतिशतसम्म देखियो । तर जुन मानिसहरूलाई दुई पटक पूर्ण खुराक दिइयो त्यसमा ६२ प्रतिशतसम्म प्रभाव परेको देखिएको छ ।
एस्ट्राजेन्काले घोषणा गर्यो कि आधा र पूरा डोज लिने व्यक्तिको संख्या २८०० भन्दा कम छ, जबकि दुई पटक पूर्ण खुराक लिने व्यक्तिको संख्या ८९०० थियो ।
अब प्रश्न यो हो कि किन त्यहाँ साना खुराक र ठूला खुराकका कारण परिणामहरूमा यति ठूलो भिन्नता भयो । यस अवस्थामा एस्ट्राजेन्का र अक्सफोर्डका अन्वेषकहरूले यसबारे केही भन्न सक्ने अवस्थामा छैनन् । यस बाहेक त्यहाँ केहि महत्वपूर्ण जानकारीको अभाव पनि थियो ।
खोपलाई लिएर उत्पन्न भएको भ्रमका लागि, एस्ट्राजेन्काले यी नतिजाहरू दुई अलग डिजाइन क्लिनिकल परीक्षणहरू बेलायत र ब्राजिलमा बनाएको छ । यो औषधि र खोप परीक्षण रिपोर्ट गर्ने मानक अभ्यास बाहिर थियो, अस्ट्रजेन्काको विश्वसनीयताका बारे प्रश्नहरू उठाउँन सुरु गरिएको छ ।
कम्पनीको समस्या विस्तार गर्दै अनुसन्धान र विकासका कार्यकारी अस्टेलाशेन्का, मेनेलास पेन्गालोसले भने कि कम्पनीले मानिसहरूलाई केवल पूरा डोज दिने योजना बनाएको छ र उनीहरू आधा खुराक दिन तयार थिएनन तर गल्तीले भयो । यद्यपि उनले यो गल्तीले आफैंलाई फाइदा पुगेको बताएका छन् । किनभने खुराकमा देखिएको समस्याले उनीहरुलाई धेरै सकारात्मक नतिजा दिएको छ ।
फ्लोरिडा विश्वविद्यालयका जैव चिकित्सक र खोप परीक्षण डिजाइनका विशेषज्ञ नेटाली डीनले पनि ट्वीट गर्दै भने, ‘जानकारी कहाँबाट आउँदैछ र कसरी उनीहरू एकजुट भइरहेका छन् मलाई केही थाहा छैन । खोप परीक्षण रिपोर्टमा एस्ट्राजेन्का–अक्सफोर्डले प्रस्तुत गरेको डाटामा पारदर्शिताको कमी छ ।’
यद्यपि यस अवस्थामा खाद्य तथा औषधि प्रशासन (एफडीए) ले भने कि उनीहरूले कुनै पनि खोपको ५० प्रतिशत प्रभावकारी हुने आशा गरिरहेका छन् । एस्ट्राजेन्काको खोपले यस अर्थमा एफडीए मापदण्डहरू पूरा गरेको छ, तर एफडीए प्रवक्ता स्टेफनीले एस्ट्राजेन्काको खोपले यी गल्तीहरूपछि आधिकारिकता पाउन सक्नेछ भनेर टिप्पणी गर्न अस्वीकार गरेका छन् ।
एस्ट्राजेन्काको सेयर पनि यस हप्ता ५ प्रतिशतले घटेको छ । चाखलाग्दो कुरा के छ भने मोर्डेना र फाइजरको तुलनामा अक्सफोर्डबाट यस खोपको लागत धेरै कम थियो र यसलाई ठूलो मात्रामा बनाउने निर्णय गरियो । तर अब यस खोपको भविष्य खतरामा छ ।