जनबोली न्यूज नेटवर्क
काठमाडौं । विगत लामो समयदेखि म्यानमारमा चीनविरोधी भावना बढ्दै गएको छ । म्यानमारमा सेनाले देशलाई नियन्त्रणमा लिएर नेताहरुलाई नजरबन्दमा राखेपछि लगातार विरोध हुँदैछ ।
विश्वभरबाट म्यानमारको सेनाविरुद्ध आवाज बुलन्द हुँदै गर्दा चीन भने स्वतन्त्रजस्तै देखिएको छ । म्यानमारका जनतामा सेनालाई चीनले साथ दिइरहेको भ्रम परेको छ । सेनाविरुद्ध सडकमा निस्केका जनताले चीनमाथि पनि धावा बोल्न थालेका छन् ।
हालै चीनको सम्पतीमाथि धावा बोलेको कुरा बाहिर आएको छ । चिनियाँ दूतावासले आइतबार म्यानमारका अधिकारीहरूलाई प्रदर्शन रोक्न र अपराधीहरूलाई दण्ड दिन प्रभावकारी कदम चाल्न आग्रह गरेको छ । यङ्गुनमा चिनियाँ लगानी भएका थुप्रै कारखानाहरूमाथि धावा बोलिएपछि चीनले यस्तो बयान दिएको हो ।
चिनियाँ कामदारहरु पनि भएका उद्योगहरु लुटिए वा जलाइए भने केही चिनियाँ कर्मचारी घाइते पनि भएका छन् । लक्षित कम्पनीहरू ह्वाइङ्ग थार यार टाउनशिप, श्वे लिन बान औद्योगिक क्षेत्र पनि रहेका छन् । प्रदर्शनकारीको सिकार हुने धेरैजसो कपडा कारखाना हुन् ।
दूतावासले आफ्नो वेबसाइटमार्फत बयान जारी गर्दै यस्तो जानकारी दिएको हो । चिनियाँ दूतावासले प्रभावित कम्पनीहरुसंग सम्पर्क गरेको छ र चिनियाँ कम्पनीहरु र कर्मचारीहरु को सुरक्षा को ग्यारेन्टी गर्न कदम चाल्न स्थानीय प्रहरीलाई अनुरोध गरेको छ ।
दुतावासले म्यानमारमा भएका चिनियाँ कम्पनीहरू र नागरिकहरूका नाममा सुरक्षा चेतावनी पनि जारी गरेको छ । म्यानमारमा कपडा उद्योगमा चिनियाँ लगानीले म्यानमारका लागि करीव ४ लाख रोजगारी सिर्जना गरेको छ ।
त्यस्ता गतिविधिले म्यानमारका जनताको हितलाई पनि हानि पुग्ने दूतावासले स्पष्ट पारेको छ । दुई कारखानाहरु हुनआउ र मेझि पनि परेका छन् । ति बाहेक कम्तिमा १० अन्य कारखानाहरूमा आगो लगाइएको छ ।
दूतावासले घटना वास्तवमै खराब भएको प्रतिकृया दिएको छ । दुतावासले अगाडि उक्त अपराधमा संलग्नलाई प्रभावकारी कारबाही गर्न, अपराधीहरूलाई सजाय दिन भनेको छ । चीनले म्यानमारलाई उत्तेजित भिड आफ्नाविरुद्ध प्रयोग नगर्न भन्दै चेतावनी दिएको छ ।
यंगुनको औद्योगिक क्षेत्रमा चिनियाँ लगानीसहित दुई कपडा कारखाना आइतबार दिउँसो जलाएर नष्ट गरियो । ग्लोबल टाइम्सले स्थानीय स्रोतहरूलाई उदृधत गर्दै कानून हातमा लिनेहरु स्थानीय म्यानमारका बासिन्दाहरू भएको बताएको छ ।
आइरन बार्स, कुल्हाडी र पेट्रोलसहित मोटरसाइकलमा आएका २० देखि ३० जनाले आगो लगाइदिएका हुन् । उनीहरूले कारखानाका ढोकाहरू र गोदामहरूमा पेट्रोल खन्याएर आगो लगाएको एक चिनियाँ व्यापारीले दुःखेसो गरेका छन् ।
उनले परिस्थिति दिन प्रतिदिन अनियन्त्रित हुँदै गएको भन्दै यो अझै विस्तार हुँदै गइरहेको बताए । औद्योगिक क्षेत्र नजिकै बस्ने चिनियाँ नागरिक लुङ्गले आइतबार ग्लोबल टाइम्सलाई भने कि चिनियाँ होटलमाथि पनि केही मानिसहरुले धावा बोलेका छन् ।
उनी बस्छन्, त्यहाँको औद्योगिक क्षेत्रबाट घना धुवाँ उडिरहेको देख्न सकिन्छ । आगजनी गर्नेहरू सम्भवतः चीन विरोधी स्थानीयहरू भएको बुझिएको छ । म्यानमारका स्रोतहरूले ग्लोबल टाइम्सलाई उनीहरुलाई पश्चिमी शक्ति, चीन विरोधी समुह, एनजीओ र हङकङका अलगाववादीहरूले उक्साएका हुनुपछ ।
ग्लोबल टाइम्सले जनाएको छ कि चिनियाँ उद्यमीहरूलाई लक्षित गरी धावा बोल्नु भन्दा दुई दिन अगाडि म्यानमारमा ‘बर्मा ह्युमन राइट्स नेटवर्क (बीएचआरएन)’ नामक गैरसरकारी संस्थाका संस्थापक कया विनले शुक्रवार एक ट्वीट जारी गर्दै चेतावनी दिएका थिए । उनले ‘यदि एक नागरिक मारियो भने एउटा चिनियाँ कारखानामा खरानी भयो ।’ भनेका थिए ।
विनको ट्वीट एकै दिन मिल्क टी म्यानमारको खाताबाट रिट्वीट गरिएको थियो । जसले रिट्वीटमा एक नागरिकको मृत्युको बदला एक चिनियाँ कारखानालाई खरानी पार्ने कुरामा सहमत हुनुहुन्छ भन्दै प्रश्न गरिएको थियो ।
लामो समयदेखि पश्चिम र केही चीन विरोधी शक्तिहरूले म्यानमारलाई चीनलाई सामरिक रणनीतिक रूपमा प्रयोग गर्न खोजिरहेका छन् । यसपटक म्यानमारमा भएको राजनीतिक उथलपुथलको बीचमा चीनमाथि धावा बोल्न लगाएका छन् ।
त्यहाँ अफवाहहरू फैलाइएको छ । तथाकथित चिनियाँ हवाईजहाज प्राविधिकहरु म्यानमार पुर्याएर चीनले म्यानमार सेनालाई इन्टरनेट फायरवाल निर्माण गर्न मद्दत गरेको छ भन्ने रहेको छ ।
चीनविरुद्ध यीलगायतका अन्य हल्लाहरू फैलाइएको छ । जसले सामाजिक सञ्जालमा घृणा र विरोधीको भाव उत्पन्न गरायो । म्यानमार जनतामा चीनप्रति नकरात्मक सोच्न बाध्य पारियो ।
ग्लोबल टाईम्समा पुगेका चिनियाँ र म्यानमेसी विज्ञहरूले यस अघि भनेका थिए कि म्यानमारको बाहिर र दुबै दुश्मन सेनाहरूले यस अवसरलाई चीनविरूद्ध अफवाह फैलाउन र म्यानमारलाई चीनदेखि दूरी बनाउने घृणा फैलाउने काम गरिरहेका छन् ।
चीन म्यानमारको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार र करीव छिमेकी हो । म्यानमारमा चीनको प्रभाव कम गर्न अन्य देशहरुले भ्रम सिर्जना गरेको आरोप लाग्ने गरेको छ ।
हङकङका अलगाववादी र स्थानीय गैरसरकारी संस्थाहरू मार्फत यो अफवाह फैलिएको छ । म्यानमारमा चीनप्रति केही व्यक्तिहरूबीच रहेको भ्रमपूर्ण धारणालाई कट्टरपन्थी समूहहरूले हेरफेर गरिरहेको विज्ञहरूले बताएका छन् ।