काठमाडौं । टेस्ला र स्पेसएक्सका मालिक एलोन मस्कका अनुसार एक दिन आउनेछ जब मानिसले आफ्नो दिमाग रोबोटमा डाउनलोड गर्न सक्नेछन् ।
यसरी मानिसहरू सधैंभरि बाँच्न सक्षम हुनेछन् । मस्क भन्छन्, ‘मलाई लाग्छ यो सम्भव छ ।
हामीलाई लाग्छ कि जुन चीजहरूले हामीलाई अद्वितीय बनाउँदछ, हामी ती चीजहरू डाउनलोड गर्न सक्छौं ।
तपाईं त्यो शरीरमा हुनुहुन्न, तर यसले ठूलो फरक पार्छ । तर जहाँसम्म हाम्रा सम्झनाहरू, हाम्रा व्यक्तित्वहरू बचाउने सवाल छ, हामी त्यसो गर्न सक्छौं ।’
मस्कका अनुसार यस्तो प्रविधि आजको कम्प्युटर मेमोरीको क्रमिक विकासमा हुनेछ । हाम्रा सम्झनाहरू तस्विर र भिडियोको रूपमा हाम्रो मोबाइल–कम्प्यूटरमा भण्डार गरिएको छ ।
कम्प्युटर र फोनले हाम्रो सञ्चार गर्ने क्षमतालाई बढाउँछ, हामीलाई जादु मानिने कामहरू गर्न सक्षम बनाउँछ । हामीले पहिले नै कम्प्यूटरको साथ हाम्रो मानव मस्तिष्कको व्यापक विकास गरिसकेका छौं ।
मानव चेतनालाई कृत्रिम शरीरमा डाउनलोड गरेर जीवन विस्तार गर्ने विचार दशकौंदेखि विज्ञान कथाहरूको एक हिस्सा हो । सन् १९६४ मा प्रकाशित उपन्यास ‘ड्युन’ मा यस्ता जीवहरूलाई ‘साइमेक्स’ नाम दिइएको थियो ।
‘माइन्ड अपलोडिङ’ प्रविधिले एक दिन सम्भव हुने विज्ञहरुको विश्वास छ । तर, त्यो कहिले हुने निश्चित छैन ।
प्रिन्सटन विश्वविद्यालयमा मनोविज्ञान र न्यूरोसाइन्सका प्रोफेसर माइकल एसए ग्राजियानोले द वाल स्ट्रिट जर्नलमा लेखेका थिए कि दिमाग अपलोड गर्न दुई प्रविधिहरू आवश्यक पर्दछ ।
एक कृत्रिम मस्तिष्क, र एक व्यक्तिको मस्तिष्कको स्क्यान कसरी यसको न्यूरोन्स एकअर्कासँग जोडिन्छ भनेर मूल्याङ्कन गर्छ । ग्राजियानोका अनुसार कृत्रिम मस्तिष्क बनाउन तुलनात्मक रूपमा सरल हुनेछ ।
मस्कको हालको स्टार्ट–अप न्यूरालिङ्कले ‘ब्रेन–मेसिन इन्टरफेस’ विकास गर्न काम गरिरहेको छ । मस्कका अनुसार, एक दिन मानिसहरूले आफ्नो मेमोरीको ब्याकअप राख्न सक्षम हुनेछन्, मेमोरी रिकभर गर्न सक्षम हुनेछन्।
एलोन मस्क मानवीय रोबोट ‘अप्टिमस’ मा काम गरिरहेका छन् । यसको प्रोटोटाइप २०२२ को अन्त्यसम्ममा बनाइनेछ ।
योसँगै सन् २०२३ सम्ममा व्यावसायिक उत्पादन सुरु हुनेछ । यो टेस्ला कार बनाउन प्रयोग हुनेछ । मस्क भन्छन् ‘अप्टिमस’ ले संसार परिवर्तन गर्नेछ । यसलाई व्यक्तिगत जीवनमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसले हामीहरूले गर्न नचाहने कामहरू पनि गर्न सक्षम हुनेछ ।