जनबोली न्यूज नेटवर्क
Cirrhosis Symptoms:
काठमाडौं । लिभर सिरोसिस (कलेजो) मा हुने एक ज्यान जोखिममा पर्ने रोग हो। एनसीबीआईमा प्रकाशित प्रतिवेदन अनुसार विश्वमा हरेक वर्ष २० लाख मानिसको कलेजो रोगका कारण मृत्यु हुने गरेको छ । जसमध्ये १० लाखको मृत्यु सिरोसिसका कारण हुने गरेको छ ।
कलेजो तपाईको शरीरको मुटु जत्तिकै महत्त्वपूर्ण अंग हो। स्वस्थ कलेजो बिना, तपाई लामो समय सम्म बाँच्न सक्नुहुन्न। कलेजो बिग्रिएमा कलेजो प्रत्यारोपण मात्र एक मात्र विकल्प बाँकी छ । जुन निकै महँगो छ । यस्तो अवस्थामा अबदेखि कलेजोको स्वास्थ्यमा ध्यान दिनु बुद्धिमानी हुन्छ ।
कलेजो सिरोसिस के हो ?
वेबएमडीका अनुसार सिरोसिसमा कलेजोको स्वस्थ तन्तु मर्न थाल्छ। जसका कारण शरीरमा रगत बग्ने बाटोमा अवरोध आउन थाल्छ । साथै, कलेजोले आफ्नो काम राम्ररी गर्न सक्दैन। यस्तो अवस्थामा विषाक्त पदार्थ फिल्टर हुन सक्दैन र शरीरको आवश्यकता अनुसार प्रोटिन पनि बन्दैन । जसले लामो समयसम्म कलेजोलाई पूर्ण रूपमा क्षति पुर्याउने काम गर्छ।
लिभर सिरोसिसको लक्षण
मेयो क्लिनिकका अनुसार कलेजोमा पूर्ण क्षति नभएसम्म सिरोसिसको कुनै लक्षण हुँदैन। कलेजो सिरोसिसको अन्तिम चरणमा देखिने लक्षणहरू हुन सक्छन् । तर केही यस्ता अवस्थाहरु ख्याल गर्नुपर्छ ।
थकान
रक्तस्राव वा सजिलै चोट
वाकवाकी
हात–खुट्टा सुन्निने (एडेमा)
तौल घट्नु
चिलाउने छाला
छाला र आँखा पहेंलो हुनु (जन्डिस)
छालाबाट सजिलै नसाहरु देखिने
हातको हत्केलामा रातोपन
पुरुषमा यौन चाहना कम हुनु, महिलाको स्तन बढ्नु
भ्रम बढी हुनु
गाढा रंगको पिसाब
रक्सीले कलेजो सिरोसिसको जोखिम बढाउँछ
रक्सी कलेजोको लागि हानिकारक मानिन्छ। अत्याधिक मदिराले तपाईको कलेजोमा अतिरिक्त बोसो जम्मा गर्छ। यसले सिरोसिसको जोखिम पनि बढाउँछ। यस्तो अवस्थामा यदि तपाईले आफ्नो बानीमा रक्सी समावेश गर्नुभएको छ भने तुरुन्तै छोड्नुहोस्।
असुरक्षित यौनसम्पर्क नगर्नुहोस्
असुरक्षित यौनसम्पर्कले हेपाटाइटिस सीको जोखिम बढाउँछ। यदि तपाईलाई हेपाटाइटिस सी छ महिना भन्दा बढी समयको लागि देखियो भने यो रोगले तपाईलाई सिरोसिस निम्त्याउन सक्छ। यसबाट बच्न रगत, शुक्रकीट वा लार (र्याल) भएको कुनै पनि कुरा कसैसँग सेयर नगर्नुहोस्।
विशेषज्ञसँग परामर्श नगरी सप्लिमेन्ट नलिनुहोस्
धेरैजसो मानिसहरूले डाक्टरसँग परामर्श नगरी सप्लिमेन्ट सुरु गर्छन्। तर यो गलत अभ्यास हो, धेरै मात्रामा सप्लिमेन्टले तपाईको शरीरलाई हानि पुर्याउन सक्छ। आयुर्वेदिक औषधिको पनि साइड इफेक्ट हुन्छ। लिभर सिरोसिस सहित निम्त्याउँछ ।
बाहिरको खाना नखाने
यदि तपाई घरको खाना कम र बाहिरको खाना बढी खानुहुन्छ भने तपाई आफैं आफ्नो कलेजोको समस्याको कारण बन्नुहुनेछ । ध्यान राख्नुहोस् कि बाहिरी खाना मात्र तपाईको जिब्रोको लागि राम्रो हुन्छ। शरीरमा प्रवेश गरेपछि यो खानाले कलेजो, मिर्गौला र आन्द्राका लागि स्लो पोइजनको रूपमा काम गर्न थाल्छ।
तौल बढी छ भने तौल घटाउनुहोस्
धेरै तौलको बोसो शरीरको माथिल्लो भागमा मात्र नभई भित्री भागमा पनि जम्मा हुन थाल्छ। जब यो बोसो कलेजोमा जम्मा हुन्छ, यसलाई नन–अल्कोहल फ्याटी लिभर भनिन्छ। यो रोगको अर्को मुख्य कारण अनियन्त्रित मधुमेह हो। यस्तो अवस्थामा तपाईले आफ्नो जीवनशैलीमा उचित परिवर्तन ल्याउनु जरुरी छ ।