जनबोली न्यूज नेटवर्क
स्वास्थ्य ब्यूरो । Virgin : हरेक वर्ष डिसेम्बर १ मा विश्व एड्स दिवस मनाइन्छ । रातो रिबन एचआईभी एड्स जागरूकताको प्रतीक मानिन्छ। एचआईभी संक्रमण एक प्रमुख विश्वव्यापी स्वास्थ्य समस्या हो ।
जसका कारण अहिलेसम्म करिब ३ करोड ५० लाख मानिसले ज्यान गुमाएका छन्। यो तथ्यांक विश्व स्वास्थ्य संगठनको हो। यी तथ्याङ्कका अनुसार सन् २०१८ मा एचआइभी सम्बन्धी समस्याका कारण करिब १० लाख मानिसको मृत्यु भएको थियो ।
करिब ३.७ करोड मानिस यो भाइरसको चपेटामा छन्, त्यस्तामध्ये ७० प्रतिशत अफ्रिकामा बस्छन्। २०१७ मा अफ्रिकामा मात्र १८ लाख नयाँ मानिसहरू यो घातक भाइरसको सिकार भएका छन्।
एचआईभी संक्रमणको प्रत्यक्ष अर्थ एड्स हो किनभने यो भाइरसको पहिचानले एड्स पहिचान गर्न सम्भव छ। यसको फैलावट पहिलो पटक सन् १९८० मा रिपोर्ट गरिएको थियो । यसको पहिचानपछि यसको बारेमा धेरै कुरा भनिएको थियो।
यो कसरी फैलिन्छ
एचआईभी संक्रमित व्यक्तिहरू बाँच्न कति गाह्रो हुन्छ । यो कसरी फैलिरहेको छ । यस बारे व्यापक रूपमा प्रचार गरिएको थियो।
एचआईभी शरीरको तरल पदार्थ जस्तै रगत, वीर्य, योनिबाट निस्कने तरल पदार्थ वा संक्रमित व्यक्तिको दूधबाट सर्छ। वैकल्पिक औषधि प्रयोग गर्ने, यौनसम्पर्कपछि नुहाउने वा ब्रह्मचारी पुरुष वा महिलासँग यौनसम्पर्क गर्दा एचआईभी लाग्दैन वा सुरक्षाको ग्यारेन्टी हुन्छ भन्ने भ्रम मानिसमा रहेको पाइन्छ ।
एचआइभीबाट बच्न भन्दै ‘कुमारीसँग यौनसम्पर्क’ गर्ने भ्रमका कारण अफ्रिकाका केही भाग, भारत र थाइल्याण्डमा अत्याधिक यो रोग फैलिएको तथ्य छ । म त भर्जिन हो वा उनी त अहिलेसम्म अरुसँग यौन सम्पर्क नराखेको वा नराखेकी होलिन् यसैले पहिलो पटक कण्डम नै प्रयोग गर्दिन भन्ने सोच्दा किशोर किशोरीहरु यो रोगबाट झनै पिल्सिएको त्यहाँको तथ्यले देखाउँछ ।
यो सोचले धेरै किशोरी महिलाहरूलाई बलात्कारको जोखिममा पारेको छ र कतिपय अवस्थामा किशोर किशोरीहरूलाई पनि एचआईभी संक्रमणको जोखिममा परेका छन्।
यौन सम्पर्क बाहेक अन्य ५–६ कारण एड्स सर्ने कारण हुन् भन्ने जान्दा जान्दै यौन सम्बन्ध भएको छैन की भन्ने विश्वासमा आँखा चिम्लिदा मानिस यो रोगको शिकार बनेको छ । यसैले यो भ्रम तोडिन जरुरी छ । आफ्नो श्रीमती–श्रीमान र गर्लफ्रेण्ड, ब्वाईफ्रेण्डबीचमा नै शारिरीक सम्बन्ध सिमित राख्नुपर्छ । राख्नैपर्ने अवस्था आइलागे कण्डमको प्रयोग गर्न बिल्कुल चुक्नुहुन्न । नत्र आफू र अरुको भविष्य सकिन्छ ।
एचआईभी संक्रमित व्यक्तिसँग बस्दा एड्स हुँदैन
यो एक गलत धारणा हो, जुन लामो समय देखि प्रचार गरिएको छ। यसलाई हटाउन जनचेतनामूलक अभियान चलाइए पनि खासै प्रभाव देखिएको छैन ।
सन् २०१६ मा २० प्रतिशत मानिसले हात मिलाएर वा अँगालो हालेरपनि एचआइभी संक्रमण सर्ने विश्वास गरेका थिए । तिनीहरूले यो पनि विश्वास गरे कि यो मानिसको लार र पिसाब मार्फत फैलन्छ। तर सत्य यो हो कि एचआईभी छुँदा, पसिना, लार वा पिसाबबाट सर्दैन।
एचआईभी कसरी सर्दैन ?
एचआईभी एउटै वातावरणमा सास फेर्दा कहिल्यै सर्दैन। अँगालो हालेर, चुम्बन गरेर वा हात मिलाएर पनि फैलिदैन । एउटै भाँडोमा खाँदा यो सर्दैन। एउटै धाराबाट नुहाउँदा यो सर्दैन।
एचआईभी एकअर्कासँग व्यक्तिगत वस्तुहरू साझा गरेर सर्दैन। यो जिममा व्यायाम उपकरण साझेदारी गरेर फैलिएको छैन। यो ट्वाइलेट सिट, ढोकाको नब वा ह्यान्डल छोएरपनि सर्दैन।
