जनबोली न्यूज नेटवर्क
धार्मिक ब्यूरो । वसन्त पञ्चमीको दिनलाई हिन्दू धर्ममा विशेष मानिन्छ किनभने यस दिनमा विद्या र कलाकी देवी माता सरस्वतीको दर्शन भएको थियो । जसका कारण यस दिन माता सरस्वतीको पूजा गर्ने विधि छ ।
तर के तपाईलाई थाहा छ वसन्त पञ्चमीको दिन माता सरस्वतीका लागि मात्र होइन भगवान शिवको लागि पनि विशेष हुन्छ । किनभने यस दिन महादेवको तिलक लगाइएको थियो ।
शिव महापुराण, ब्रह्मवैवर्त पुराण र स्कन्द पुराण बाहेक धेरै पुराणहरूमा बाबा भोलेनाथको तिलकोत्सवको प्रसंग वर्णन गरिएको छ। दक्ष प्रजापतिले त्यस समयका राजा र सम्राटका धेरै साथीहरूसँग कैलाश गएर भगवान शिवका लागि छोरी सतिदेवीको फूलमाला गरे । सोही आधारमा आज पनि यो परम्परालाई निरन्तरता दिइँदै आइएको छ ।
वसन्त पञ्चमीमा तिलकोत्सव मनाइन्छ
माता पार्वतीसँगको विवाहको लागि भगवान शिवको तिलकोत्सव देवताहरूले मिलेर गरेको जनविश्वास छ ।
वसन्त पञ्चमीको दिन यो विशेष पर्वको रुपमा मनाइन्छ । जसका कारण हरेक वर्ष काशी लगायत अन्य ज्योतिर्लिङ्गमा भगवान शिवको तिलक लगाइन्छ ।
काशीको कुरा गर्ने हो भने वसन्त पञ्चमीको साँझ महिलाहरूले डमरु ढोलको नारासहित शुभ गीत गाउने र बाबा भोलेनाथको तिलक अर्पण गर्ने, जसमा बाबा काशी विश्वनाथलाई दुलहाको रूपमा देख्न सकिनेछ ।
महाशिवरात्रिमा विवाह हुन्छ
धार्मिक ग्रन्थ अनुसार वसन्त पञ्चमीका दिन बाबा भोलेनाथलाई तिलक चढाइन्छ भने महाशिवरात्रिमा शिव–पार्वतीको विवाह सम्पन्न हुन्छ । यो दिन देशभर बाबाको विवाह हर्षोल्लासका साथ मनाइन्छ ।
रंगभरी एकादशी गौणमा पर्छ
महाशिवरात्रिको दिन शिव–पार्वतीको विवाह हुन्छ। त्यसपछि रंगभरी एकादशीका दिन माता पार्वतीको गौण भएको मानिन्छ । यसकारण काशीलगायत अन्य स्थानमा माता पार्वतीलाई धूमधामका साथ बिदाइ गरिन्छ।
बाबा वैद्यनाथ मन्दिरमा तिलकोत्सव धुमधामका साथ मनाइन्छ
देवघरस्थित बाबा वैद्यनाथ मन्दिरमा वसन्त पञ्चमीसँगै बाबाको तिलकोत्सव धुमधामका साथ मनाइन्छ ।
यस दिन महादेवको ससुरा यमी मिथिलाञ्चलबाट ठूलो संख्यामा मानिसहरु तिलक पूजा गर्न कावाद लिएर बाबाको धाम पुग्छन् र बसन्तपञ्चमीको दिन तिलक लगाई अबिर गुलाल लगाई अभिवादन गर्छन् । यससँगै शिव विवाहमा सहभागी हुने संकल्प लिएर फर्किन्छन्।
